Tłumaczenie: Jerzy Czech
Nie potrafię ubrać w słowa własnych emocji po przeczytaniu tej książki. To nie jest zwykły reportaż, ani świadectwo historyczne, mówiące o wybuchu reaktora w elektrowni atomowej w 1986 roku. Nuklearna zagłada nie miała prawa się przecież zdarzyć w czasie pokoju w państwie, przed którym drżał cały imperialistyczny świat. A jednak się zdarzyła, wysadzając w powietrze radioaktywne pierwiastki i komunistyczne imperium. Tworząc z Czarnobyla i dziesiątków kilometrów wokół zonę, a z przesiedleńców trędowatych umieszczonych w mikroleprozoriach.
Swietłana Aleksijewicz zapełnia swój reporterski notes oddając świadkom tamtych zdarzeń swój pisarski talent, umiejętność słuchania i obietnicę przelania osobistych zwierzeń na papier. Wysłuchuje, spisując niemal 40 monologów zwykłych ludzi, którzy tworzą tę wstrząsającą opowieść. Każdy z monologów jest zapisem życia, które skończyło się w momencie wybuchu. Nie do opowiedzenia tutaj jest gehenna ludzi i zwierząt. Ludzki rozum nie jest w stanie pojąć ogromu zbrodni, jakiej dopuścili się wobec własnego narodu władcy tego komunistycznego imperium. Bo jak inaczej zrozumieć wysyłanie żołnierzy, cywili i kobiety, bez zabezpieczenia w strefę zero, w zamian za dyplom bohatera, medal, legitymację partyjną, czy obietnicę mieszkania. Jakże znamienne są słowa staruszki, która opowiada o maszerujących żołnierzach z błyszczącymi karabinami, stawiając retoryczne pytanie, że zapewne będą strzelać do tych promieni. Ale w tej spowiedzi przecież nie o politykę idzie i nie o wyciąganie wrogich zachodnich rąk po dobra Kraju Rad. Katastrofa czwartego bloku elektrowni atomowej w Czarnobylu unicestwiła fizycznie dziesiątki tysięcy ludzi, ale zabiła też człowieka radzieckiego. Powstała próżnia powoli zostanie zapełniona, być może zajmie to tyle czasu ile rozpad połowiczny cezu, a może wcześniej. Kronika przyszłości już się tworzy.
„Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości” to epitafium na sarkofagu czwartego bloku, upamiętniające zmarłych, które powinno się obowiązkowo przeczytać.
//
Jane Doe z offu 