Do zobaczenia w zaświatach – Pierre – Lemaitre

Setna rocznica wybuchu I Wojny Światowej jest dobrą okazją, by sięgnąć po „Do zobaczenia w zaświatach”. Uspokajam zaniepokojonych, którzy oczami wyobraźni widzą ciąg pól bitewnych, kilometry okopów i widmo rozpylanego gazu musztardowego. Nas obejdzie tylko pewien epizod jednej z ostatnich już rozegranych bitew, tuż przed ogłoszeniem końca wojny, a której dramatyczny przebieg i skutki staną się siłą determinującą działania osób, o których zwykło się mówić bohaterowie i kanalie.

Postaci w powieści jest raptem kilka, ale o ich statusie mówi linia demarkacyjna między wrogimi armiami. Po jednej stronie stoją zwycięzcy, którzy na wojnie awansowali i dzięki niej się wzbogacili, by po zakończeniu działań dalej korzystać z koneksji oraz znajomości i pomnażać majątek. Z drugiej strony stoją także zwycięzcy, ale tacy, którzy z zawieruchy wojennej wychodzą jako nędzarze i inwalidzi, zdemobilizowani i wyrzuceni na obrzeża nowego, powojennego ładu.

Republika Francuska po Wielkiej Wojnie nie potrafi i nie chce zająć się swoimi kombatantami. Bez nadziei, w nędzy i upokorzeniu „stracone pokolenie” toczy bój o przetrwanie w czasie pokoju. Tymczasem rządzącym prościej i łatwiej jest gloryfikować poległych na polu chwały. Ogromne zamówienia rządowe na nekropolie i ogromny przemysł funeralny zaczynają generować wielkie pieniądze i korupcję. Ci, dla których nie ma miejsca w dostatnim społeczeństwie, planują wielką zemstę i przekręt, który pozwoli odbić się od dna.

Pierre Lemaitre, guru francuskiej powieści kryminalnej, tworzy doskonałą powieść obyczajową, gdzie elementy kryminalne, sensacyjne i romansowe swobodnie się przenikają. W sposób brawurowy rozlicza wydarzenia niemal sprzed wieku i sprawia, że czas pokoju po I Wojnie Światowej obfituje w dramatyczne wydarzenia, dla wielu zaś jest kolejnym polem bitwy. Pieniądz, bogactwo i pochodzenie klasyfikuje i determinuje życie bohaterów Lemaitre’a, a zemsta i odwieczne prawo karania za zbrodnię, mocno wyeksponowane. Nam pozostaje przyklasnąć tym dobrym i z satysfakcją czekać na ukaranie tych złych. Hołd złożony ofiarom Wielkiej Wojny za sprawą „Do zobaczenia w zaświatach”się dopełnia.

Trzeba.