Tłumaczenie: Maciej Świerkocki
„Ścieżki Północy” to tytuł haiku napisanego przez wybitnego XVII wiecznego japońskiego poetę, Matsuo Basho. Haiku pojawiają się też w powieści w dość specyficznym kontekście. Otóż japońscy oficerowie ścinali głowy swoim więźniom, deklamując jednocześnie haiku.
Tymczasem, za sprawą książki Flanagana, przeniesiemy się do birmańskiej dżungli, w której alianccy więźniowie, tutaj Australijczycy, budują kolej mającą połączyć Rangun z Bangkokiem. Ten tragiczny epizod II Wojny Światowej na zawsze zdeterminuje życie tych, którzy przeżyli gehennę japońskiej niewoli. Powieść osnuta jest wokół jednego bohatera, Dorrigo Evansa, Tasmańczyka, któremu udało się wyrwać z biedy, zdobyć medyczne wykształcenie i osiedlić na kontynencie. Evansa, który przed zaciągnięciem się do armii, zdąży się zaręczyć z bogatą i kochającą go dziewczyną oraz przeżyć szaleńczy i gorący romans z żoną swojego wuja. W japońskiej niewoli odegra rolę dowódcy i lekarza swoich towarzyszy broni, ich mentora i opiekuna. Kiedyś rozchwiany emocjonalnie i poszukujący własnego świętego Graala, wśród towarzyszy niedoli sprawdzi się nadzwyczajnie, by po wojnie, ze zdwojoną energią zanurzyć się we własnych kłamstwach i z premedytacją ranić siebie i bliskich.
Esencją powieści jest historia niewolniczej pracy jeńców australijskich przy budowie Kolei Śmierci. Każda z występujących tam postaci zasługuje na osobny wątek i pamięć. Wstrząsający obraz obozu jenieckiego w dżungli, nieprawdopodobne okrucieństwo Japończyków w imię kultu Cesarza budzi przerażenie. Interesujące jest też postrzeganie ludności koreańskiej przez Japończyków, do perfekcji wyuczony rytuał okrucieństwa i brutalności względem obcych i swoich. Po zbrodni przychodzi czas na karę – a tu już zachodzi ciekawy związek między zbrodniarzami wojennymi, którym się udało uciec od stryczka i metamorfoza, jaka przechodzą, stając się zwykłymi, miłymi obywatelami swojego kraju.
Znakomita książka, napisana pięknym językiem. Powieść, w której ofiary i ich kaci wychodzą poranieni, choć nierozerwalnie ze sobą związani wypadkami, które miały miejsce w obozie jenieckim w birmańskiej dżungli.
Koniecznie.
//
Jane Doe z offu 